Zdarza się, iż w sprawach karnych po przeprowadzeniu postępowania przygotowawczego i skierowania do sądu aktu oskarżenia ten, zamiast skierować sprawę do rozpoznania na rozprawie, wydaje zamiast tego wyrok nakazowy. Pomimo tak uproszczonego trybu jego wydania ma on jednak po uprawomocnieniu identyczną moc jak wyrok wydany po przeprowadzeniu postępowania dowodowego przed sądem.
Kiedy możliwe jest wydanie wyroku nakazowego?
Wydanie wyroku nakazowego nie jest dopuszczalne w każdej ze spraw i ogranicza się jedynie do tych, w których było prowadzone dochodzenie, a zatem co do zasady o mniejszym ciężarze gatunkowym. Co więcej, wydając wyrok nakazowy, sąd może orzec jedynie karę:
- ograniczenia wolności (oznaczającą wykonywanie pracy społecznie użytecznej) lub
- karę grzywny w wymiarze do 200 stawek dziennych lub 200.000 zł.
Wyrok nakazowy wydawany jest na posiedzeniu niejawnym, a więc bez obecności stron (oskarżyciela, oskarżonego czy też jego obrońcy). Aby możliwe było wydanie wyroku nakazowego, sąd musi uznać, iż zgromadzony w postępowaniu przygotowawczym materiał dowodowy jest wystarczającym dla osądzenia sprawcy czynu zabronionego, a samo przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.
Kiedy wydanie wyroku nie jest dopuszczalne?
Wydanie wyroku nakazowego nie jest dopuszczalne w przypadku, gdy nie zostały spełnione warunki opisane w poprzednim akapicie jak również w sprawach z oskarżenia prywatnego oraz w tych wszystkich przypadkach, gdy zachodzą przesłanki obrony obligatoryjnej oskarżonego (tzn. gdy musi on mieć w postępowaniu karnym obrońcę).
Kara orzeczona wyrokiem nakazowym
Wyrokiem nakazowym może zostać orzeczona:
- kara ograniczenia wolności lub
- kara grzywny w wymiarze do 200 stawek dziennych (jedna stawka dzienna to od 10 zł do 2.000 zł) lub do 200.000 zł
Obok kary grzywny lub ograniczenia wolności sąd może, wydając wyrok nakazowy, orzec ponadto w przypadkach przewidzianych w ustawie orzec środek karny (np. zakaz prowadzenia pojazdów), przepadek lub środek kompensacyjny (naprawienie szkody).
Co powinien zawierać wyrok nakazowy
Każdy prawidłowo zredagowany wyrok nakazowy powinien zawierać każdy z pięciu wskazanych poniżej elementów:
- oznaczenie sądu i sędziego, który go wydał,
- imię i nazwisko oraz inne dane określające tożsamość oskarżonego,
- dokładne określenie czynu przypisanego oskarżonemu, ze wskazaniem zastosowanych przepisów ustawy karnej,
- wymiar kary i inne niezbędne rozstrzygnięcia (np. co do środków karnych czy kompensacyjnych)
Wyrok nakazowy nigdy nie zawiera uzasadnienia. Co więcej, uzasadnienie takie nie zostanie sporządzone nawet w przypadku złożenia stosownego wniosku, jak ma to miejsce w przypadku wyroku wydanego po przeprowadzeniu rozprawy.
Doręczenie wyroku nakazowego
W przypadku wydania przez sąd wyroku nakazowego jego odpis jest doręczany oskarżycielowi (np. prokuraturze), pokrzywdzonemu a oskarżonemu i jego obrońcy (jeżeli został ustanowiony) wraz z odpisem aktu oskarżenia. Każda ze stron ma możliwość zaskarżenia takiego wyroku, przy czym zarówno sposób jak i skutek tej czynności będzie tematem kolejnego wpisu,
Kontakt
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani problematyką poruszoną w powyższym wpisie, w szczególności jesteście stroną sprawy karnej, w której został lub może być wydany wyrok nakazowy lub chcielibyście uzyskać poradę w takiej sprawie zapraszam do kontaktu z Kancelarią Adwokacką adwokata Marcina Krupińskiego w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 211 lub na konsultację on-line po wcześniejszym ustaleniu terminu pod nr tel. +48 605-930-513.
adwokat Marcin Krupiński
19 marca 2022 r.
