Kilka słów o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza i jego odrzuceniu.
Odrzucenie spadku a przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Z chwilą śmierci prawa i obowiązki zmarłego przechodzą na jego spadkobierców. Należy podkreślić, iż spadek to nie tylko nieruchomości czy pieniądze lecz niejednokrotnie długi spadkodawcy, które również podlegają dziedziczeniu.
Oświadczenia spadkowe
W przypadku, gdy stwierdzimy zagrożenie w postaci zadłużenia spadku możemy złożyć przed sądem lub notariuszem oświadczenie skutkujące ograniczeniem a nawet wyłączeniem naszej odpowiedzialności za długi spadkowe. W takiej sytuacji możemy bowiem złożyć oświadczenie o
- przyjęciu spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste),
- przyjęciu spadku z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza),
- odrzuceniu spadku.
Odrzucenie spadku
W przypadku złożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku spadkobierca traktowany jest tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. Nie nabywa żadnych składników spadku ale co w niektórych przypadkach najważniejsze – nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za długi spadkowe. Pamiętać jedynie należy o tym, iż odrzucając spadek prawo do niego nabywają np. nasze dzieci i konieczne może być odrzucenie spadku także w ich imieniu.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.
Z powyższego wynika, iż konieczne będzie sporządzenie spisu inwentarza. Można zlecić tę czynność komornikowi lub przeprowadzić ją samodzielnie. Spis inwentarza należy złożyć do sądu spadku.
Istotne jest również to, że odpowiedzialność za długi spadkowe poniesiemy w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza jedynie do wysokości stanu czynnego spadku. Oznacza to, że
nie poniesiemy tej odpowiedzialności, jeżeli długi obciążające spadek przewyższają wartość aktywów, które weszły w jego skład.
Warto wiedzieć również, iż w przypadku gdy wartość aktywów przewyższa wysokość długów spadkowych – wierzyciel spadkobiercy będzie mógł zaspokoić się nie tylko z przedmiotów pochodzących z majątku spadkodawcy ale również z innych składników majątku spadkobiercy.
Termin złożenia oświadczenia
Oświadczenie w przedmiocie przyjęcia, odrzucenia lub przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza należy złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swojego powołania. O ile dla małżonka lub dziecka spadkodawcy będzie on co do zasady obliczany od dnia śmierci spadkodawcy to dla dalszych spadkobierców będzie on biegł on dnia powzięcia przez nich informacji o tym, że bliżsi spadkobiercy odrzucili spadek. Oświadczenie należy złożyć przed notariuszem lub przed sądem (zarówno w toku sprawy o stwierdzenie nabycia spadku jak i w sytuacji, gdy taka sprawa nie została jeszcze założona).
Co w przypadku gdy nie złożymy oświadczenia
Co do zasady w przypadku, gdy nie złożymy żadnego oświadczenia nabędziemy spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Przed zmianą art. 1015 § 2 kodeksu cywilnego skutkowało to prostym nabyciem spadku a więc była to sytuacja o wiele mniej korzystna czy wręcz niebezpieczna dla spadkobiercy.
Możliwa jest również sytuacja, w której o długach spadkowych dowiemy się już po upływie terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. W takim przypadku mamy prawo wystąpienia do sądu z wnioskiem o uchylenie się od skutków niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku lub skutków złożonego oświadczenia o przyjęciu spadku.
Kontakt
Jeżeli macie Państwo wątpliwości co do konieczności podjęcia działań w sprawie spadkowej toczącej się z Państwa udziałem lub dowiedzieliście się, iż odziedziczyliście Państwo zadłużony spadek i potrzebujecie porady jak zabezpieczyć się przed tego negatywnymi skutkami zapraszam do kontaktu z Kancelarią: http://kancelaria-krupinski.pl/tel-605-930-513-730-930-513
23 czerwca 2020 r.
adwokat Marcin Krupiński
