Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469) wprowadziła istotne zmiany w zakresie kosztów sądowych i w konsekwencji podwyższenia opłat dotychczasowych i wprowadzenia nowych opłat. Ustawa w tym zakresie weszła w życie już z dniem 21 sierpnia 2019 r. (z pewnymi, nielicznymi wyjątkami). Nowością wprowadzoną w art. 14a ustawy o kosztach sądowych zasada nieobciążania powoda kosztami powództwa oddalonego na podstawie art. 191[1] Kodeksu postępowania cywilnego tj. powództwa oczywiście niezasadnego.
Zestawienie wysokości opłat sądowych przed i po wejściu w życie nowelizacji:
Rodzaj opłaty |
Przed nowelizacją |
Po nowelizacji |
Art. 12 u.k.s. – Opłata stała pobierana w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej, niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia |
Nie może być niższa niż 30 zł i wyższa niższa niż 5.000 zł |
Nie może być niższa niż 30 zł i wyższa niższa niż 10.000 zł |
Art. 13 u.k.s. – opłata w sprawach o prawa niemajątkowe |
5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100.000 zł |
Opłata uzależniona od wartości przedmiotu sporu: 1. do 500 zł – 30 zł 2. ponad 500 zł do 1.500 zł – 100zł 3. ponad 1.500 zł do 4.000 zł – 200 zł 4. ponad 4.000 zł do 7.500 zł – 400 zł 5. ponad 7.500 zł do 10.000 zł – 500 zł 6. ponad 10.000 zł do 15.000 zł – 750 zł 7. ponad 15.000 zł do 20.000 zł – 1.000 zł 8. ponad 20.000 zł – 5% wartości przedmiotu sporu, nie więcej jednak niż 200.000 zł |
Art. 13d u.k.s. – opłata w sprawach o prawa majątkowe dochodzone w postępowaniu grupowym |
2% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100.000 zł |
Opłata stała lub stosunkowa w wysokości połowy opłaty ustalonej na podstawie art. 13, art. 13a i art. 13b u.k.s., jednak nie mniej niż 100 zł i nie więcej niż 200.000 zł |
Art. 13a u.k.s. – opłata w sprawach o roszczenia wynikające z czynności bankowych od strony będącej konsumentem lub osobą fizyczną prowadzącą gospodarstwo rodzinne |
5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 1.000 zł |
Przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej ponad 20.000 złotych pobiera się opłatę stałą w kwocie 1000 złotych |
Art. 13b u.k.s. – opłata w sprawach o roszczenia wynikające z art. 36 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Z 2018 r. poz. 1945 oraz z 2019 r. poz. 60, 235, 730 i 1009) |
Brak odrębnej regulacji |
Przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej ponad 20 000 złotych pobiera się opłatę stałą w kwocie 1000 złotych |
Art. 13c u.k.s. – opłata w sprawach o usunięcie niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, zwolnienie zajętego przedmiotu od egzekucji |
Brak odrębnej regulacji |
Przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej ponad 40 000 złotych pobiera się opłatę stałą w kwocie 2.000 złotych |
Art. 15 u.k.s. – opłata tymczasowa |
Od 30 zł do 1.000 zł a w sprawach rozpatrywanych w postępowaniu grupowym od 100 zł do 10.000 zł |
Od 30 zł do 2.000 zł, a w sprawach rozpatrywanych w postępowaniu grupowym od 300 zł do 20.000 zł |
Art. 19 u.k.s. – opłata od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej |
40 zł w przypadku wartości przedmiotu sporu do 10.000 zł i 300 zł powyżej tej kwoty |
1/5 opłaty od pozwu |
Art. 22 u.k.s. – opłata od zażalenia na postanowienie w przedmiocie: 1) oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego lub ławnika, 2) skazania na grzywnę strony, świadka, biegłego, tłumacza lub innej osoby oraz odmowy zwolnienia od grzywny, 3) przymusowego sprowadzenia lub aresztowania świadka oraz odmowy zwolnienia od przymusowego sprowadzenia, 4) wynagrodzenia i zwrotu kosztów poniesionych przez mediatora, biegłego, tłumacza, kuratora lub uprawnioną osobę trzecią, 5) należności świadka. |
40,00 zł |
100,00 zł |
Art. 23 u.k.s. – opłata od 1) wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego części, 2) apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie postępowania i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawie, w której postępowanie nieprocesowe zostało wszczęte z urzędu, 3) wniosku o zabezpieczenie dowodu |
40,00 zł |
100,00 zł |
Art. 25a u.k.s. – opłata od pisma zawierającego oświadczenie o rozszerzeniu powództwa lub jego zmianie w sposób powodujący wzrost wartości przedmiotu sporu |
Brak regulacji |
pobiera się w wysokości różnicy między opłatą należną od powództwa rozszerzonego lub zmienionego a opłatą należną sprzed rozszerzenia lub zmiany powództwa, nie niższej jednak niż 30 złotych |
Art. 25b – opłata od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zgłoszonego w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia albo doręczenia tego orzeczenia albo zarządzenia. |
Brak regulacji |
100 zł (w przypadku wniesienia środka zaskarżenia opłatę uiszczoną od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zalicza się na poczet opłaty od środka zaskarżenia, ewentualna nadwyżka nie podlega zwrotowi) |
Art. 26a – opłata w sprawach o 1) ochronę praw autorskich i praw pokrewnych jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz ochronę innych praw na dobrach niematerialnych, w tym europejskich praw własności intelektualnej, 2) zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji |
Brak regulacji |
opłata stałą lub stosunkową w kwocie określonej w art. 13-13d od każdego roszczenia pieniężnego, a od każdego innego roszczenia stałą w kwocie 300 złotych. |
Art. 26a – opłata od wniosku o: 1) zabezpieczenie dowodów, o którym mowa w art. 80 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019 r. Poz. 1231), 2) zobowiązanie naruszającego autorskie prawa majątkowe lub innej osoby do udzielenia informacji lub udostępnienia dokumentacji, o których mowa w art. 80 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, 3) zabezpieczenie dowodów, o którym mowa w art. 2861 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 776, z 2018 r. oraz z 2019 r. Poz. 501); 4) zobowiązanie naruszającego patent, dodatkowe prawo ochronne lub prawo z rejestracji do udzielenia informacji, o których mowa w art. 2861 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej; 5) zabezpieczenie dowodów, o którym mowa w art. 36b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz.U. z 2018 r. Poz. 432); 6) zobowiązanie naruszającego wyłączne prawo lub innej osoby do udzielenia informacji lub udostępnienia dokumentacji, o których mowa w art. 36b ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin. |
Brak regulacji |
200,00 zł |
Art. 29 u.k.s. – opłata od pozwu w sprawie o: 1) rozwiązanie spółki; 2) wyłączenie wspólnika ze spółki; 3) uchylenie uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki; 4) stwierdzenie nieważności uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki; 5) ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółki; 6) uchylenie uchwały zgromadzenia obligatariuszy; 7) stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia obligatariuszy |
2.000,00 zł |
5.000,00 zł |
Art. 32a – Opłata od odwołania od decyzji organu regulacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, a także od apelacji, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w takiej sprawie |
Brak regulacji |
100,00 zł |
Art. 32a – Opłata od zażalenia na postanowienie organu regulacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków |
Brak regulacji |
50,00 zł |
Art. 34a – Opłata od wniosku o wezwanie na rozprawę świadka, biegłego lub strony, jeżeli wniosek został złożony po zatwierdzeniu planu rozprawy. |
Brak regulacji |
100 złotych od każdej osoby, której wniosek dotyczy (w przypadku konieczności zarządzenia przymusowego sprowadzenia świadka pobiera się dodatkowo opłatę w kwocie 200 złotych) |
Art. 44 – opłata od wniosku o: 1) założenie księgi wieczystej; 2) połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości; 3) odłączenie nieruchomości lub jej części; 4) sprostowanie działu I-O; 5) wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym; 6) dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i 43. |
60,00 zł |
100,00 zł |
Art. 49 u.k.s. – opłata od wniosku o: 1) stwierdzenie nabycia spadku; 2) zabezpieczenie spadku; 3) sporządzenie spisu inwentarza; 4) odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. |
50,00 zł |
100,00 zł |
Art. 62 u.k.s. – opłata od wniosku o wykreślenie zastawu z rejestru zastawów |
50,00 zł |
100,00 zł |
Art. 64 u.k.s. – opłata od wniosku o uwierzytelnienie odpisu statutu w postępowaniu rejestrowym |
40,00 zł |
100,00 zł |
Art. 68 u.k.s. – opłata od wniosku o: 1) udzielenie, zmianę lub uchylenie zabezpieczenia roszczenia; 2) wydanie, zmianę, uchylenie, stwierdzenie wygaśnięcia, zmianę wykonania, ograniczenie wykonania lub zakończenie wykonania europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym; 3) uzyskanie informacji o rachunku bankowym, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 655/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającym procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym w celu ułatwienia transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.Urz. UE L 189 z 27.06.2014, str. 59). |
40,00 zł |
100,00 zł |
Art. 69 u.k.s. – opłata od wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego złożonego przed wniesieniem pisma wszczynającego postępowanie |
100,00 zł |
1/4 opłaty należnej od pozwu o to roszczenie |
Art. 96 u.k.s. – nie mają obowiązku uiszczania kosztów sądowych |
4. pracownik wnoszący powództwo albo składający wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i 36 |
4. pracownik wnoszący powództwo, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1 zdanie drugie lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych 14. strona w sprawach dotyczących wypłat oraz zwrotu należności powstałych w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy |
Art. 102 ust. 1 u.k.s. – zwolnienie od kosztów sądowych osób fizycznych |
Może domagać się osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny |
Może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek |
Art. 103 u.k.s. – zwolnienie od kosztów sądowych osób prawnych |
Brak regulacji wprowadzonej ust. 2 i 3 u.k.s. |
2. Spółka handlowa powinna wykazać także, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki, 3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do spółki handlowej, której jedynym wspólnikiem lub akcjonariuszem jest Skarb Państwa |
Zestawienie wysokości opłat kancelaryjnych przed i po wejściu w życie nowelizacji:
Opłata od wniosku o wydanie na podstawie akt poświadczonego odpisu, wypisu lub wyciągu, odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem prawomocności, odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności lub zaświadczenia |
6,00 zł za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu |
20,00 zł za każde rozpoczęte 10 stron wydanego dokumentu |
Opłata od wniosku o wydanie na podstawie akt zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia |
15,00 zł za zapis |
20,00 zł za każdy wydany informatyczny nośnik danych |
Opłata od wniosku o wydanie kopii dokumentu, znajdującego się w aktach sprawy |
1,00 zł za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu |
20,00 zł za każde rozpoczęte 20 stron wydanej kopii |
adw. Marcin Krupiński
10 września 2019 r.